polska technika tańca współczesnego | JACEK ŁUMIŃSKI
Data:
Sob. 05.09.2020, godz. 09:30-11.00
Ndz. 06.09.2020, 09:30-11.00
Miejsce:
SDK DanceOFFnia, ul. Zwycięstwa 8/1 lok. 10
Spektakle Łumińskiego to dekonstrukcje struktur codzienności, oparte na teoriach Barby, Grotowskiego, Savarese, wsparte własnymi badaniami nad ekspresją artystyczną obecną we współczesnych kulturach ludowych w Polsce. Łumiński opracował unikalną technikę taneczną, która ewoluowała w ciągu dwudziestu lat badań nad polskim folklorem i tradycjami ludowymi polskich Żydów. Jego twórczość może odzwierciedlać np. Specyficzne dla społeczności podhalańskich poczucie przestrzeni, związane z tradycyjnym poczuciem wolności i niezależności rysującym skomplikowane rytmy ich muzyki oraz siłą techniki śpiewu otwartego-gardła. Z tego samego powodu analiza żydowskich pieśni, legend, przesądów, zwyczajów, rytuałów i form tanecznych – znaczenie dłoni, miednicy, klatki piersiowej i kręgosłupa – również głęboko wpłynęła na styl i technikę Łumińskiego. Tancerze unoszą się w przestrzeni, łącząc świat wewnętrzny i zewnętrzny oraz wykraczając poza nie za pomocą umiejętności technicznych wzbogaconych o narzędzia psychofizyczne i siłę umysłową, odzwierciedlając chasydzką tradycję tańca jako rozmowy z Bogiem. Wyjątkowa koncepcja tańca Łumińskiego, z jej przyszłościową innowacją zakorzenioną w tradycji ludowej, przyniosła mu międzynarodową reputację. W 1995 roku krytyczka New York Timesa Anna Kisselgoff napisała: „Wyraźna sygnatura wyłania się z podejścia pana Łumińskiego zarówno do formy, jaki treści. Tancerze wyrywają się w przestrzeń z okrutną mocą, wściekłą siłą i szybkością bicza, cechami wynikającymi z siły kinetycznej, która jest charakterystyczną rozpoznawalną właściwością języka choreografa. Jego prace są intensywne, obsesyjne w obrazie abstrakcyjnych emocji.” Adrienne Sichel z Johannesburga w RPA w 1996 roku napisała w „The Star”: „Łumiński i jego Śląski Teatr Tańca są głównymi wzorami do naśladowania. Jego wymagająca technika i głęboko rozbudowane choreografie są destylacją elementów folkloru polskiego i żydowskiego. Fizyczny zakres ruchu łączy się z wewnętrznie muzyczną płynnością i intensywnie rozpaloną duchowością. Pozornie tańce Łumińskiego i ośmiu tancerzy są płynnie wyrafinowane, ale, gdy odsłania duszę, czasami pojawiają się kapilary rozpaczy, niepokoju.” Miriam Seidel napisała w „Philadelphia Inquirer” w 2001 roku: „To praca z rozmachem i sercem, która potwierdza zaangażowanie Łumińskiego w bogaty, angażujący język teatralny”. Dla Łumińskiego, technika nie ogranicza się do ruchu ciała. Jest to koncepcja, która odzwierciedla naturę myśli; aktywność ludzkiego umysłu; może przejść do eksploracji głosu, mentalności, cech psychologicznych. To bardzo przypomina grę aktorską – zarówno gra, jak i ruch są integralną częścią techniki. Tancerze stają się przekaźnikami idei – ich wykonanie jest przejrzyste. Przekazują także „tajemnice”, czyli swoją osobistą wiedzę, osobiste doświadczenia, punkt widzenia i filozofię. Te sekrety są jak pakiety cząstek lub nasion, które, jeśli są dobrze uprawiane, mogą kwitnąć; mogą stać się potencjalnym pożywką dla duchowego życia społeczności. Oferta szkoleniowa Łumińskiego opiera się na eksploracji zasad i rzemiosła różnorodnych cech, które sprawiają, że jego koncepcja ruchu ciała funkcjonuje w teatralnym idiomie. W procesie opanowania ruchu fizycznego w bezpośrednim powiązaniu z procesem myślowym Łumiński stosuje zestaw zasad zawartych w Perypetei (koncepcja teatralna). Perypetia jest punktem wyjścia do obszernych poszukiwań, które ukierunkowują uczestników kursu na budowanie połączeń z zasadami negacji, opozycji, równoważności, myślenia myślą, podwójnej logiki, pominięcia, poszerzenia, fragmentacji i rekonstrukcji, liniowości i symultaniczności, itp.
Jacek Łumiński – Założyciel, dyrektor i choreograf Śląskiego Teatru Tańca. Ukończył Pedagogikę Tańca na Akademii Muzycznej w Warszawie. Przez sześć lat uczył się gry aktorskiej i teatru w Studium Aktorskim przy Państwowym Teatrze Żydowskim w Warszawie. Występował na scenie teatru w spektaklach reżyserowanych przez, m.in: Jakuba Rotbauma, Szymona Szurmieja, Juliusza Bergera, Kazimierza Kutza (Teatr Ateneum w Warszawie). W latach 1984-88 tańczył w Polskim Teatrze Tańca Conrada Drzewieckiego w Poznaniu. Potem podjął pierwsze próby utworzenia zespołu tańca współczesnego w Olsztynie z kontynuacją w Chorzowie (1988-90). W 1991 r. Łumiński założył w Bytomiu Śląski Teatr Tańca, pierwszy zespół tańca współczesnego w Polsce, instytucję, której celem od samego początku był rozwój i promocja sztuki tanecznej w kraju i za granicą. Jako dyrektor naczelny i artystyczny Śląskiego Teatru Tańca opracował programy edukacyjne i społeczne, które już w 1992 roku stały się integralną częścią działalności Teatru. W 2005 r. we współpracy z sześcioma europejskimi szkołami Tańca, Śląski Teatr Tańca pod kierownictwem Łumińskiego i dzięki wsparciu unijnego program Leonardo Da Vinci opracował program pierwszej w Polsce szkoły tańca na poziomie akademickim.
Program ten stanowił podstawą do utworzenia w 2007 roku Wydziału Teatru Tańca w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie a w 2019 do stworzenia nowego kierunku kształcenia w Akademii Muzycznej im Karola Szymanowskiego w Katowicach. Szczególne zainteresowanie Jacka Łumińskiego tradycyjną kulturą Żydów polskich oraz polskim folklorem znalazło wyraz m.in. w jego badaniach, licznych pracach, artykułach. Przede wszystkim jednak z ich inspiracji Łumiński stworzył technikę tańca i metodę kompozycyjną, którą później nazwano polską techniką tańca. Za ich pośrednictwem Łumiński zyskał uznanie w kręgach międzynarodowych. Odzwierciedlają to liczne nagrody, granty i stypendia za tworzenie nowego stylu i formy tańca współczesnego: Ben Sommers Award (USA/Izrael) w 1986 roku, Ballett International Fellowship (Niemcy) w 1988 roku, United States Information Agency-Visisting Artist (USA), 1992; Trust for Mutual Understanding/Suitcase Fund Fellowship (USA), 1993 i 1994; ArtsLink Fellowship (USA), 1994 i 2002; Złota Maska’95 Wojewody Katowickiego; McKnight Fellowship (USA), 1995; Pola Nirenska Award (USA), 1996, Filar Raportu 2003, Złoty Krzyż Zasługi 2004, Złotą Odznakę za zasługi dla Województwa Śląskiego, 2005, nagrodę Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI za promowanie polskiej kultury za granicą (2009), nagrodę miesięcznika „Śląsk” za dokonania dla kultury i promocji Śląska (2011). W 2018 został laureatem dorocznej nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie tańca oraz otrzymał srebrny medal Gloria Artis. Jacek Łumiński współpracuje z instytucjami edukacyjnymi i artystycznymi w kraju i za granicą, m.in. w USA, Kanadzie, Chinach, Hong Kongu, Singapurze i Izraelu, gdzie prowadzi wykłady/warsztaty w dziedzinie tańca, antropologii kultury, roli sztuki w przemianach społecznych. Od 2018 roku jest członkiem grupy doradczej ds.planowania strategicznego w zarządzie International Consortium for Advancement In Choreography, Inc. O jego pracy, technice i stylu pisały The New York Times, Ballett International, Tanz Affiche, Dance Magazine. Od 2000 roku pełnił funkcję Kuratora przy Contemporary Dance Co-production Fund (programu Unii Europejskiej). W 2000 roku otrzymał również tytuł Profesora Swarthmore College w USA. W latach 2004 –2010 Jacek Łumiński był doktorantem Indiana University w Bloomington (USA) na Wydziale Antropologii pod kierunkiem profesor Anyi Peterson Royce. Tytuł doktora sztuk teatralnych otrzymał w 2008 roku w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie pod kierunkiem profesora Jerzego Stuhra.